χρόνιος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	χρόνιος	η	χρόνια & χρονία	το	χρόνιο
γενική	του	χρόνιου & χρονίου	της	χρόνιας & χρονίας	του	χρόνιου & χρονίου
αιτιατική	τον	χρόνιο	τη	χρόνια & χρονία	το	χρόνιο
κλητική		χρόνιε		χρόνια & χρόνια		χρόνιο
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	χρόνιοι	οι	χρόνιες	τα	χρόνια
γενική	των	χρόνιων & χρονίων	των	χρόνιων & χρονίων	των	χρόνιων & χρονίων
αιτιατική	τους	χρόνιους & χρονίους	τις	χρόνιες	τα	χρόνια
κλητική		χρόνιοι		χρόνιες		χρόνια
Οι δεύτεροι τύποι, λόγιοι, από την αρχαία κλίση.
Κατηγορία όπως «πλάγιος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

χρόνιος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική χρόνιος

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈxɾo.ni.os/

τυπογραφικός συλλαβισμός : χρό‐νι‐ος

Επίθετο

χρόνιος, -α, -ο

1. που διαρκεί για χρόνια

   ⮡  χρόνιος εθισμός

   ⮡  θεραπευτήριο χρονίων παθήσεων

2. που επαναλαμβάνει κάτι επί χρόνια

   ⮡  χρόνιος καπνιστής

Σημειώσεις

Σε λόγιες χρήσεις ο τόνος κατεβαίνει στη γενική.

Παράγωγα

• χρόνια (επίρρημα)

Συγγενικά

• χρονίως (επίρρημα)

→ και δείτε τη λέξη χρόνος

Μεταφράσεις

    χρόνιος

αγγλικά : chronic (en) γαλλικά : chronique (fr)

Πηγές

• χρόνιος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• χρόνιος - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ	χρόνιος	ἡ	χρονίᾱ & χρόνιος	τὸ	χρόνιον
γενική	τοῦ	χρονίου	τῆς	χρονίᾱς & χρονίου	τοῦ	χρονίου
δοτική	τῷ	χρονίῳ	τῇ	χρονίᾳ & χρονίῳ	τῷ	χρονίῳ
αιτιατική	τὸν	χρόνιον	τὴν	χρονίᾱν & χρόνιον	τὸ	χρόνιον
κλητική ὦ!		χρόνιε		χρονίᾱ & χρόνιε		χρόνιον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ	χρόνιοι	αἱ	χρόνιαι & χρόνιοι	τὰ	χρόνιᾰ
γενική	τῶν	χρονίων	τῶν	χρονίων & χρονίων	τῶν	χρονίων
δοτική	τοῖς	χρονίοις	ταῖς	χρονίαις & χρονίοις	τοῖς	χρονίοις
αιτιατική	τοὺς	χρονίους	τὰς	χρονίᾱς & χρονίους	τὰ	χρόνιᾰ
κλητική ὦ!		χρόνιοι		χρόνιαι & χρόνιοι		χρόνιᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	χρονίω	τὼ	χρονίᾱ & χρονίω	τὼ	χρονίω
γεν-δοτ	τοῖν	χρονίοιν	τοῖν	χρονίαιν & χρονίοιν	τοῖν	χρονίοιν
Ο τύπος του θηλυκού σε -ος, λιγότερο συνηθισμένος.
2η&1η κλίση, Κατηγορία 'δίκαιος' όπως «δίκαιος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

χρόνιος < χρόν(ος) + -ιος

Επίθετο

χρόνιος, -α, -ον και -ος, -ος, -ον

1. διαρκής, που διαρκεί πολύ χρόνο
2. που παρατείνεται, χρονίζει, καθυστερεί

Παράγωγα

• χρονίως

Πηγές

• χρόνιος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• χρόνιος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.