πίνω
Μετάβαση στην πλοήγηση
Πήδηση στην αναζήτηση
Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]
Ετυμολογία [επεξεργασία]
- πίνω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πίνω
- για τη σημασία «καπνίζω» < σημασιολογικό δάνειο από την τουρκική içmek[1]
Προφορά[επεξεργασία]
- ΔΦΑ : /ˈpi.no/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : πί‐νω
Ρήμα[επεξεργασία]
πίνω, αόρ.: ήπια, παθ.φωνή: πίνομαι, π.αόρ.: (πιώθηκα), μτχ.π.π.: πιωμένος
- βάζω υγρό στο στόμα με σκοπό να καταλήξει στο στομάχι
- ↪ πιες το γάλα σου
- ↪ θα πιεις καφέ;
- κρατώ υγρό στο εσωτερικό μου, απορροφώ
- ↪ το περιβόλι χρειάζεται να πιει πολύ νερό λόγω του καύσωνα
- κάνω χρήση χαπιών ή άλλου φαρμάκου
- ↪ να πιεις αντιπυρετικό για να πέσει ο πυρετός
- (αργκό) καπνίζω καπνό ή παίρνω ναρκωτικά ή καταναλώνω οινοπνευματώδες ποτό
- ↪ βάλε μου να πιω
- είμαι πότης, έχω εθιστεί στο αλκοόλ
- ↪ το πάθος του να πίνει τον κατέστρεψε
- κάνω πρόποση
- ↪ ας πιούμε στην υγεία του εορτάζοντα
- πίνεται;: είναι κατάλληλο ή ευχάριστο για να το πει κάποιος
- ↪ μου έφερε ένα κρασί που πίνεται σαν κονιάκ
- → και δείτε τη λέξη πιωμένος (μετοχή: μεθυσμένος)
Εκφράσεις[επεξεργασία]
- να τον / την πιεις στο ποτήρι: όμορφος νέος / όμορφη νέα
- πίνω νερό στο όνομα κάποιου: έχω εμπιστοσύνη σε κάποιον
- πίνω το αμίλητο νερό: δε μιλάω
- πίνω το αίμα (κάποιου): εκμεταλλεύομαι κάποιον χωρίς οίκτο
- πίνω πικρό ποτηρι: καταβάλλομαι από αίσθημα δυσαρέσκειας λόγω αρνητικής κατάστασης
- τι πίνεις;: ποιο είναι το αγαπημένο σου ποτό;ποιο ποτο σου αρεσει να πινεις
- τόν ήπιαμε: δεχθήκαμε αρνητικό αποτέλεσμα από μιάν κατάσταση
[επεξεργασία]
Σύνθετα[επεξεργασία]
- λήγουν σε -πίνω - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)
Κλίση[επεξεργασία]
Ενεργητική φωνή
| Εξακολουθητικοί χρόνοι | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| πρόσωπα | Ενεστώτας | Παρατατικός | Εξ. Μέλλ. | Υποτακτική | Προστακτική | Μετοχή |
| α' ενικ. | πίνω | έπινα | θα πίνω | να πίνω | πίνοντας | |
| β' ενικ. | πίνεις | έπινες | θα πίνεις | να πίνεις | πίνε | |
| γ' ενικ. | πίνει | έπινε | θα πίνει | να πίνει | ||
| α' πληθ. | πίνουμε | πίναμε | θα πίνουμε | να πίνουμε | ||
| β' πληθ. | πίνετε | πίνατε | θα πίνετε | να πίνετε | πίνετε | |
| γ' πληθ. | πίνουν(ε) | έπιναν πίναν(ε) |
θα πίνουν(ε) | να πίνουν(ε) | ||
| Συνοπτικοί χρόνοι | ||||||
| πρόσωπα | Αόριστος | Συνοπτ. Μέλλ. | Υποτακτική | Προστακτική | Απαρέμφατο | |
| α' ενικ. | ήπια | θα πιω | να πιω | πιει | ||
| β' ενικ. | ήπιες | θα πιεις | να πιεις | πιες | ||
| γ' ενικ. | ήπιε | θα πιει | να πιει | |||
| α' πληθ. | ήπιαμε | θα πιούμε | να πιούμε | |||
| β' πληθ. | ήπιατε | θα πιείτε | να πιείτε | πιείτε | ||
| γ' πληθ. | ήπιαν(ε) | θα πιουν | να πιουν | |||
| Συντελεσμένοι χρόνοι | ||||||
| πρόσωπα | Παρακείμενος | Υπερσυντέλικος | Συντελ. Μέλλ. | Υποτακτική | Προστακτική | |
| α' ενικ. | έχω πιει | είχα πιει | θα έχω πιει | να έχω πιει | ||
| β' ενικ. | έχεις πιει | είχες πιει | θα έχεις πιει | να έχεις πιει | ||
| γ' ενικ. | έχει πιει | είχε πιει | θα έχει πιει | να έχει πιει | ||
| α' πληθ. | έχουμε πιει | είχαμε πιει | θα έχουμε πιει | να έχουμε πιει | ||
| β' πληθ. | έχετε πιει | είχατε πιει | θα έχετε πιει | να έχετε πιει | ||
| γ' πληθ. | έχουν πιει | είχαν πιει | θα έχουν πιει | να έχουν πιει |
| |
- παθητικοί τύποι, κυρίως στον: ενεστώτα: πίνομαι και παρατατικό: πινόμουν, μετοχή παρακειμένου: πιωμένος. Ο Τριανταφυλλίδης, αναφέρει παθητικό αόριστο (δημοτική): πιώθηκα[2]
Μεταφράσεις[επεξεργασία]
πίνω
Αναφορές[επεξεργασία]
- ↑ πίνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
- ↑ Τριανταφυλλίδης, Μανόλης (1941) Νεοελληνική γραμματική της δημοτικής. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, 2018 (ανατύπωση με διορθώσεις και επίμετρο - γραφή πολυτονική). §968. Κατάλογος ανώμαλων ρημάτων.
Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]
| Αρχικοί χρόνοι |
Φωνή Eνεργητική |
Φωνή Μέση & Παθητική |
|---|---|---|
| Ενεστώτας | πίνω | πίνομαι |
| Παρατατικός | ἔπινον & πίνεσκον (ιωνικός) | ἐπινόμην |
| Μέλλοντας | πίομαι & πιοῦμαι | ποθήσομαι |
| Αόριστος | ἔπιον | ἐπόθην |
| Παρακείμενος | πέπωκα | πέπομαι |
| Υπερσυντέλικος | ἐπεπώκειν | ἐπεπόμην |
| Συντελ.Μέλλ. | πεπωκώς ἔσομαι | - |
Ετυμολογία [επεξεργασία]
- πίνω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *peh- θέμα πι- + νω. Συγγενή: σανσκριτική पिबति (píbati), λατινική poto, bibo (> γαλλική boire).[1]
Ρήμα[επεξεργασία]
πίνω
Άλλες μορφές[επεξεργασία]
[επεξεργασία]
|
με θέμα πι-
|
με θέμα πο- |
με θέμα πω- |
Αναφορές[επεξεργασία]
- ↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
Πηγές[επεξεργασία]
- πίνω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- πίνω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
Κατηγορίες:
- Προέλευση λέξεων από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *peh- (νέα ελληνικά)
- Κληρονομημένες λέξεις από τα αρχαία ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα αρχαία ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Σημασιολογικά δάνεια από τα τουρκικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα τουρκικά (νέα ελληνικά)
- Λήμματα με προφορά ΔΦΑ (νέα ελληνικά)
- Νέα ελληνικά
- Ρήματα (νέα ελληνικά)
- Ρηματικές φωνές (νέα ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (νέα ελληνικά)
- Αργκό (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *peh- (αρχαία ελληνικά)
- Αρχαία ελληνικά
- Ρήματα (αρχαία ελληνικά)
- Ρηματικές φωνές (αρχαία ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (αρχαία ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (ελληνικά)