ψυχή

Από Βικιλεξικό
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Δείτε επίσης : Ψυχή

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική η ψυχή οι ψυχές
      γενική της ψυχής των ψυχών
    αιτιατική την ψυχή τις ψυχές
     κλητική ψυχή ψυχές
Κατηγορία όπως «ψυχή» - Παράρτημα:Ουσιαστικά
Η πεταλούδα, ή ψυχή.
Η ψυχή του βιολιού, διακρίνεται μέσα στο ηχείο του.

Ετυμολογία [επεξεργασία]

ψυχή < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική ψυχή

Προφορά[επεξεργασία]

ΔΦΑ : /psiˈçi/
τυπογραφικός συλλαβισμός : ψυ‐χή
 ήχος (βοήθεια·αρχείο)

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

ψυχή θηλυκό

  1. η βασική αρχή της ανθρώπινης ύπαρξης, της ζωής του ανθρώπου
    ↪ και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή
  2. το άυλο βασικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, σε αντιδιαστολή με το υλικό που είναι το σώμα
    ↪ μέχρι να βρει η ψυχή του ανθρώπου...
  3. το αθάνατο στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης
    ↪ Ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του.
  4. ο συναισθηματικός, πνευματικός και ηθικός κόσμος του ανθρώπου
    ↪ έχει καλή ψυχή
  5. η καλοσύνη, η γενναιοδωρία ενός ανθρώπου
    ↪ δεν έχεις ψυχή;
  6. (κατʼ επέκταση) ο καλοσυνάτος, ο γενναιόδωρος άνθρωπος
    ↪ είναι μεγάλη ψυχή
  7. ο άνθρωπος ως άτομο
    ↪ στον δρόμο δεν υπήρχε ψυχή
  8. το θάρρος, η ανδρεία
    ↪ θέλει ψυχή να...
    ↪ ήταν άνθρωπος με ψυχή
  9. άτομο που με την παρουσία του και τις πράξεις του ενισχύει και εμπνέει θάρρος στο κοινωνικό σύνολο στο οποίο ανήκει
    ↪ ήταν η ψυχή της ομάδας
  10. (προσφώνηση) τρυφερή προσφώνηση προς άτομο αγαπημένο
    ↪ ψυχή μου
  11. (έντομο) η πεταλούδα
  12. (μουσική, εξάρτημα οργάνου) μικρό ξυλαράκι μέσα στο ηχείο εγχόρδου μουσικού οργάνου, που βοηθά στη μετάδοση των δονήσεων των χορδών και είναι κρίσιμο για την ποιότητα του ήχου

Εκφράσεις[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

 ετυμολογικό πεδίο 
ψυχ- (ψυχή) 

Σύνθετα[επεξεργασία]

επίσης

Δείτε επίσης[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

    ψυχή
    για έγχορδο όργανο


Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ψῡχᾱ-
ονομαστική ἡ ψυχή αἱ ψυχαί
      γενική τῆς ψυχῆς τῶν ψυχῶν
      δοτική τῇ ψυχῇ ταῖς ψυχαῖς
    αιτιατική τὴν ψυχήν τὰς ψυχᾱ́ς
     κλητική ὦ! ψυχή ψυχαί
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  ψυχᾱ́
γεν-δοτ τοῖν  ψυχαῖν
1η κλίση, Κατηγορία 'ψυχή' όπως «ψυχή» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία [επεξεργασία]

ψυχή < ψύχω (αναδρομικός σχηματισμός)

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

ψυχή θηλυκό

  1. αναπνοή, ανάσα, πνοή, η ζωή αυτή καθαυτή
    ↪ τόν ἔλιπε ψυχή,: λιποθύμησε
    ↪ ψυχῆς ὄλεθρος : ο θάνατος
    ὁ περὶ τῆς ψυχῆς ἀγών
    ↪ περί ψυχῆς μάχεσθαι : παλεύει για τη ζωή του (Όμηρος)
    ↪ ἡ τῶνδε τῶν ἀνδρῶν ἀρετὴ τῆς Ἑλλάδος ἦν ψυχή: για νεκρούς σε πόλεμο, ότι η αρετή τους έσωσε τη ζωή της Ελλάδας
  2. το αθάνατο μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης ή το ψυχικό σκέλος της ανθρώπινης ύπαρξης, ο ψυχισμός
    ↪ ἐστὶν ἡ εὐδαιμονία ψυχῆς ἐνέργειά τις κατ᾽ ἀρετήν τελείαν (Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια)
    ↪ ἀγένητόν τε καὶ ἀθάνατον ψυχή (Πλάτωνας)
  3. το πολυτιμότερο στοιχείο για έναν άνθρωπο ή για μια πόλη
    ↪ χρήματα γάρ ψυχή βροτοῖσι (Ησίοδος)
    ↪ πᾶσι δ᾽ ἀνθρώποις ψυχή τέκν᾽ [ἐστί] (Ευριπίδης)
    πᾶσα πολιτεία ψυχή πόλεώς ἐστιν τοσαύτην ἔχουσα δύναμιν ὅσην περ ἐν σώματι φρόνησις
  4. (προσφώνηση) τρυφερή προσφώνηση για αγαπητό πρόσωπο, λατρεμένος, πολύτιμος
    ↪ ὦ μελέα ψυχή
  5. το πνεύμα ενός νεκρού
    ↪ ψυχαί δ᾽ Ἄϊδόσδε κατῆλθον
  6. διάθεση, θέληση, η καρδιά, το σθένος
    ↪ μορφὰν βραχύς, ψυχὰν δ᾽ ἄκαμπτος (Πίνδαρος)
    ↪ ἐκ τῆς ψυχῆς
  7. η ιδιοσυγκρασία, η φύση
    ↪ θηρίων ψυχή ἡμεροῦμεν
  8. (έντομο) η πεταλούδα

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

 ετυμολογικό πεδίο 
ψυχ- (ψυχή) 

Σύνθετα[επεξεργασία]

όπως ενδεικτικά

Πηγές[επεξεργασία]

Ανακτήθηκε από "https://el.wiktionary.org/w/index.php?title=ψυχή&oldid=5653417"